Verbluffende kakiemonstijl
oktober 2025
In de Japanse pottenbakkerijen in de streek van Arita werd in de zeventiende eeuw een decor ontwikkeld gekenmerkt door fijngevoelige takken met schaarse bloemen in een eigenzinnige asymmetrische stijl. Deze schilderstijl wordt aangeduid met kakiemon en vanwege de grote transparantie en bijzondere spanning wordt deze mode snel wereldwijd geliefd. Dat deze bekendheid tot imitatie leidde zal niemand verbazen. De hierbij afgebeelde porseleinen pijpenkop toont deze kakiemon stijl. Het gaat echter om een pijp gemaakt in de beroemde Königlichen Sächsischen Porzellan-Manufaktur in Meissen, het voorwerp dateert van rond het jaar 1730. Hoewel de inspiratie onmiskenbaar bij het decor in de Oost lag, zien we toch duidelijk Europese invloeden. Waar de takken bij het Japanse kakiemon buitengewoon transparant zijn met een grillige vormgeving en deels bladerloos, is de Europese versie sterker verwant aan de bonte bloemendecoraties van andere Meissen decors met meer bloem- en bladwerk. Verder bepaalt het bonte gebruik van kleuren de smaak voor de Europese markt. De heldere maar niet realistische kleuren - let bijvoorbeeld op de bladeren in blauwtint - verraden Japanse inspiratie, maar in de uitwerking zoeken we tevergeefs naar de overtuigende Japanse identiteit. Het blijft een echt Europees object, maar vanwege de wonderlijke mix uiterst zeldzaam in zijn soort.
Amsterdam Pipe Museum APM 30.432
Permalink