Afbeelding van een waterpijproker

januari 2004

Afbeelding van een waterpijproker

Deze simpel uitgevoerde prent is een van de vele afbeeldingen van hookah- of waterpijprokers die in de negentiende eeuw zijn gemaakt. We vinden ze als illustratie in reisverslagen om de exotische rookgewoontes te tonen. Hier gaat het om een waterpijproker uit India, die na een lange reis in een rooksalon is aanbeland om daar uit te rusten en een stevige pijp te roken. Dezelfde prent toont nog enkele collega rokers, in andere dracht met afwijkende waterpijpen. Zo wordt de variatie aan kleding maar ook aan rookhoudingen en aan hookahs uit India wereldkundig gemaakt. Voornaamste kenmerk is het zitten op de grond uit een pijp met een duidelijke flesvorm die voor de roker is geplaatst. Opmerkelijk is verder dat alle pijpen een vaste steel hebben. In het Middellandse Zeegebied is dat anders, daar hebben waterpijpen een flexibele slang die comfortabeler rookt. Voor de Indiër zelf valt aan de soort pijp, de kleding en de wijze van zitten onmiddellijk de streek van herkomst af te lezen. Afgedrukt in een Europese publicaties blijft echter alleen de curieuze wijze van roken bewaard. Zeker wanneer zoals hier het geval is de lithograaf die de tekeningen van de reiziger verwerkte naar eigen hand een stilering aanbracht. Zo schiep hij weliswaar een aantrekkelijke eenheidsstijl die de artistieke kwaliteit van de prent ten positieve komt, maar helaas ging hierdoor een stukje van de realiteit verloren.

Amsterdam Pipe Museum APM 17.280

Permalink