Tsjiboek met tsarenportret
augustus 2011
Veel pijpen lijken goed te duiden maar blijken bij nader inzien vol raadsels. Dat geldt voor deze bijzondere porseleinen pijpenkop in de vorm van een schoteltsjiboek. In eerste instantie zien we dat het om een oriëntaliserend stukje porselein gaat maar onmiskenbaar uit een Europese fabriek. Dankzij de vorm met de achtkante schotel en de conische ketel lijkt hier van een navolging van een vroeg negentiende eeuwse Turkse tsjiboek sprake te zijn. Omdat het porselein qua substantie ons niet verder kan helpen is de hoop op de decoratie gericht. Dat geldt zowel voor de stijl van de ornamenten als voor de invulling van het portretovaal. Dat ovaal toont het borstbeeld van tsaar Nicolaas I, die in 1855 stierf. Helaas blijkt ook hier weinig aanknopingspunt voor een preciezere determinatie, behalve dat de pijpenkop uit de periode 1830 tot 1850 moet stammen. Het is zelfs onduidelijk of het Frans of Duits porselein betreft. Ondanks de raadsels blijft het een exclusief stukje porselein, in kleine oplage gemaakt of als speciale opdracht uitgevoerd. Een tweede exemplaar in deze vormgeving en schildertrant is nog niet bekend.
Amsterdam Pipe Museum APM 20.577
Permalink