Japanse toneelpijp
januari 2020
Uit Japan afkomstig is deze tabakspijp of kiseru die om meerdere redenen bijzonder is. Ten eerste is dat het formaat, want de pijp wijkt af van de verfijnde gangbare exemplaren door groter te zijn met meer gewicht en een vrij grove decoratie. Je vraagt je af of deze pijp wel door een pijpmaker is gemaakt. Ook de vorm van de pijpenkop met een zware ketelwand is geen kenmerk die des pijpenmakers is. Uniek aan dit voorwerp is dat de steel openschuift waarmee een dolk met een messcherp lemmet zichtbaar wordt. Die tweede functie maakt dat deze pijp in het theater een speciale rol kan vervullen. Dankzij het grote formaat is deze ook op afstand goed zichtbaar, terwijl de wapenfunctie een verrassingselement is dat op het toneel grote indruk maakt. Hoe origineel ook vanwege het formaat en de toegevoegde functie, als we kijken naar de uitvoering van dit object dan is die wat teleurstellend. Waar de kiseru zich kenmerkt door verfijning en subtiliteit, gemaakt met groot vakmanschap, is deze pijp zoals opgemerkt grof en vormeloos van model terwijl de decoratie op de pijp tamelijk onoverzichtelijk is. Die kenmerken wijze erop dat er niet van een pijpenmaker sprake is, maar van een wapensmid die de verfijning van de kiseru niet belangrijk genoeg vond. Dat deze wel verstand had van het smeden van steekwapens bewijst het fabelachtige blanke metaal van het mes waarmee de wapensmid zijn eer behaalde.
Amsterdam Pipe Museum APM 23.467
Permalink