Een persvorm van een man met tulband
maart 2020
Persvormen voor kleipijpen zijn behoorlijk schaars. Dat is verwonderlijk als we bedenken dat er in de negentiende eeuw duizenden van zijn geweest. Toch is dat ook begrijpelijk, want de persvorm was een productiemiddel en wanneer er geen vraag naar een bepaald pijpmodel meer was, werd de vorm simpelweg omgesmolten. De hierbij afgebeelde persvorm bleef dat bespaard en is als voorbeeld van een meerdelig figurale persvorm een zeldzaamheid. De mal toont het borstbeeld van de Marokkaanse sultan Abd-El-Rhaman in traditionele Noordafrikaanse dracht. Het ontwerp stamt van de firma Gambier in Givet waar deze bekend staat onder modelnummer 508. Pijpenmakerijen in de Belgische Maasstreek imiteerden dit populaire pijpmodel. Zo vinden we al voor 1850 een afbeelding in de catalogus van Wingender-Knoedgen uit Chokier (model 153). Daar bleef het echter niet bij. Ook door Jean Jacques Knoedgen uit Brée werd dit pijpontwerp geleverd en kreeg daar modelnummer 81 mee. Het is een grote bijzonderheid dat de persvormen van Knoedgen tot in de jaren 1980 in de pijpenmakerij zijn blijven staan en daardoor voor het nageslacht bewaard bleven. Gezien de nog zeer goede staat van de persvorm is de oplage van deze pijp niet heel groot geweest. Het stuk gereedschap is een prachtig bewijs van het zeer kundige vormmakersvakmanschap van weleer.
Amsterdam Pipe Museum APM 23.717
Permalink