De geschiedenis van het Amsterdam Pipe Museum

Auteur:
Benedict Goes

Jaar van uitgave:
2021

Uitgever:
Amsterdam Pipe Museum (Stichting Pijpenkabinet)

Inleiding

01-2016-gevel-prinsengracht-amsterdam-pipe-museum
Museumpand Prinsengracht 488.

Het Amsterdam Pipe Museum, vroeger Pijpenkabinet geheten, bestaat als collectie ruim vijftig jaar. Voor een museum is dat is niet echt lang, maar ruim voldoende om een eigen geschiedenis te hebben. Terugkijkend in de historie onderscheiden we vier fasen die de verschuiving en groei van de activiteiten markeren. In deze presentatie komt de geschiedenis van dit Amsterdamse museum in al zijn facetten naar voren.

De eerste fase is de startfase waarin de basis van de collectie wordt gelegd en waarin het onderzoek naar de historie van de pijp start. In de tweede ofwel Leidse fase wordt de collectie uitgebreid en vestigt het museum zijn renommee met landelijke bekendheid. De stroom publicaties en de expertise zorgen voor de reputatie als bescheiden instelling met uitstekende kennis van zaken. Met de verhuizing terug naar Amsterdam groeit het museum in de derde of Amsterdamse fase naar een nationaal belang met een internationale collectie en bijbehorende mondiale bezoekers. Vooral de informatieve website zorgt voor wereldwijde bekendheid. De vierde fase ofwel de digitale fase is in 2010 ingegaan. Die wordt gemarkeerd door de openbaarmaking van de volledig gedigitaliseerde collectie. Daarmee krijgt het museum als kennisinstituut een nieuwe positie die nauwelijks meer plaatsgebonden is. Die laatste episode is ook de spannende fase van de toekomst waarin nieuwe plannen gestalte kunnen krijgen.

Van Pijpenkamer via Pijpenkabinet naar Amsterdam Pipe Museum geeft een overzicht van de professionalisering van een particulier initiatief. Het laat zien hoe een persoonlijke liefhebberij tot een goed georganiseerd, internationaal georiënteerd museum kan uitgroeien. Met andere woorden hoe uit een supergespecialiseerde hobby een maatschappelijk resultaat geboren wordt met een mondiale reikwijdte. Dit verhaal toont tevens de geweldige professionalisering die er in de afgelopen vijftig jaar in het Nederlandse museumbestel heeft plaatsgevonden en waarin het Amsterdam Pipe Museum haar positie verworven heeft.