Sigarenhouder met jachtscene

maart 2016

De tweede helft van de negentiende eeuw is de bloeitijd van de meerschuim sigarenhouder. Als gevolg daarvan verdwijnen binnen enkele jaren de kolossale tabakspijpen en deze worden verruild voor elegante houders waarin de sigaar kan worden opgerookt. De hierbij afgebeelde uitbundige sigarenhouder is een prachtig voorbeeld van een mode die meer dan vijftig jaar bloeide. Op een licht gebogen hoornvormige steel is in hoogreliëf een scene vol actie aangebracht. Een leeuwendoder te paard houdt een leeuwin of panter onder schot. Vastgelegd is dus het ogenblik van het overhalen van de trekker, het cruciale moment van de jacht. De actie wordt nog versterkt door de wapperende Arabische kleding van de schutter. In de periode van ontstaan deden wilde verhalen de ronde, waarin die over Gérard le Tueur des Lions wel het meest heldhaftig waren. Op de vertellingen over die Franse held moet de voorstelling van deze pijp aansluiten. De roker zal met een dergelijke groots uitgewerkte sigarenhouder bij zijn bevriende rokers absoluut indruk gemaakt hebben. Dat deze pijp tot de duurdere, meer artistieke voorbeelden van de mode betreft, bewijst het levensechte snijwerk dat artistiek is uitgevoerd en tot in de details is uitgewerkt. Wie goed naar dit voorwerp kijkt ziet overigens nog twee andere kenmerken van de meerschuim pijp. Door de oogharen gekeken, doemt de oorspronkelijke meerschuim schol op waaruit deze flamboyante pijp gesneden is en zien we hoe de schol ruwe meerschuim maximaal benut werd. Daarnaast is evident hoe vernuftig de snijder de voorstelling heeft uitgewerkt. Omwille van de stevigheid van dit gebruiksvoorwerp moesten namelijk talloze verbindingstukjes tussen de onderdelen van de voorstelling blijven staan. Dat is ongemerkt gebeurd en bewijst de kundigheid van de snijder. De duurzaamheid van deze sigarenhouder heeft zich overigens bewezen, het object is langere tijd gerookt zonder dat zich beschadigingen voordeden.

Amsterdam Pipe Museum APM 22.084