Porseleinen figuurpijpen

Voor verzamelaars behoren figurale porseleinen tabakspijpen tot de meest begeerlijke. Reeds enkele jaren na de uitvinding van het Europees porselein rond 1720 worden hiervan de eerste voorbeelden bedacht. Een van de belangrijkste modelleurs is Johann Joachim Kändler uit Meissen, maar ook zijn leerling en assistent Johann Gottlieb Ehder heeft verdiensten. Een bijzondere pijpenkop in de vorm van een leeuw is daarvan een vroeg voorbeeld.

In de tweede helft van de achttiende eeuw blijven porseleinen pijpen met portretkoppen populair. Dan is de porseleinen pijp nog altijd bestemd voor de meest welgestelde roker. Geliefd zijn portretkoppen met Turkenuitbeeldingen, zowel mannen als vrouwen. Kenmerkend is de verfijnde beschildering van de tulbanden in talloze kleuren.

Pas in de negentiende eeuw zakt het aanzien van de porseleinen figuurpijp. Door meer concurrentie neemt de productie snel toe. Geleidelijk wordt porselein een massa-artikel met een mindere modellering en een grovere beschildering. Ook het kleurenpalet is niet meer zo subtiel. Naast goed uitgewerkte portretkoppen en figuurpijpen komen steeds meer ordinaire, volkse pijpen op de markt.

Een uitzonderlijke prestatie is een reeks van tientallen uiterst fijn gemodelleerde Napoleontische generaals. Niet alleen de vormgeving is realistisch, ook de beschildering is uiterst zorgvuldig met alle respect voor de juiste kleurstelling van de uniformen. Na de achttiende eeuwse chique portretkoppen is dit een nieuw hoogtepunt.

Rond het jaar 1900 verdwijnt de figurale porseleinen pijp van de markt. De laatste scheppingen richten zich op de volkse roker met platvloerse onderwerpen waarin het motief drank overheerst. Zo bestaat er een tabakspijp in de vorm van een wijn- of biervat waaraan een man zich vastklampt terwijl hij gulzig uit de tapkraan drinkt. Een ander voorbeeld laat een serveerster zien, die twee bierpullen tegen haar laag uitgesneden boezem houdt. Dit werk komt niet meer uit gezaghebbende porseleinfabrieken maar uit werkplaatsen in Bohemen, het huidige Tsjechië waar het gaat om serieproductie.


APM 19.510
APM 19.512
APM 24.291
APM 121b
APM 3.564
APM 9.672
APM 19.504
APM 24.286
APM 10.103
APM 11.439
APM 12.746
APM 12.781
APM 13.600
APM 13.606
APM 14.276
APM 19.507
APM 14.286
APM 14.428
APM 14.637
APM 15.078
APM 15.079
APM 15.080
APM 15.085
APM 24.287
APM 15.086
APM 22.904
APM 15.087