Zuid-Afrika

In Zuid-Afrika vallen drie soorten pijpen op. De oudste zijn van kleurige soapstone gemaakt met een buitengewone verfijning. Zij worden gebruikt door de Khoikhoi, beter bekend als Bosjesmannen of Hottentotten. Opmerkelijk genoeg is de vormgeving volledig op de Europese pijp gebaseerd, zo zien we naast het bekende Goudse ovale pijpmodel ook de Duitse Ulmpijp in steen terug. Ondanks het kleine en elegante formaat gaat het om mannenpijpen. Sterker stameigen zijn de eenvoudige buisvormige pijpen, de enige soort die door vrouwen gerookt mag worden.

Bij de Xhosa wordt acaciahout als materiaal voor pijpen gebruikt. Tegen het inbranden krijgt de binnenzijde van de pijpenkop een flinterdunne bliklaag. De Xhosapijpen zijn buitengewoon knap gemaakt, de kop en de steel staan haaks op elkaar en zijn altijd uit één stuk hout gesneden. Alleen het strikt persoonsgebonden mondstuk is van een sterkere houtsoort of zelfs van hoorn. Sommige exemplaren hebben loodinleg, andere zijn met kleurige kraaltjes opgesierd.

Naast de traditionele tabakspijp wordt in Zuid-Afrika ook uit waterpijpen gerookt. Doorgaans gaat het dan om het roken van hennep als bijmenging. De kalebas is als waterreservoir veel gebruikt, daarnaast zien we ook koeienhorens die beduidend duurzamer zijn.

In de twintigste eeuw wordt in Zuid-Afrika onder invloed van de Engelse kolonisatie de bruyèrepijp algemeen. Tijdens de Boerenoorlog snijden veel gevangenen uit tijdverdrijf dit soort pijpen met allerlei toepasselijk emblemen en opschriften. Deze Boer-war-pipes zijn tegenwoordig buitengewoon geliefd en als oorlogssouvenirs zeer gezocht.