Rokende figuren

januari 2019

Dit prachtige paar Fon bronzen uit Benin toont rokende figuren in een vrolijke, vrijblijvende vormgeving, losjes zittend en genietend van hun smaakvolle lange tabakspijp. Het gaat om identieke gietlingen maar door de gravering van de kleding onderscheiden zij zich van elkaar. Dit paar is gemaakt voor toeristen, maar van oorsprong zijn het beeldjes die door de lokale bevolking thuis in een schrijn werden geplaatst. Daar zorgden zijn dankzij hun serene gelijkheid voor het gunstig stemmen van geesten of voorouders. Op die wijze werd de voortgang van de gemeenschap gestimuleerd. Deze verfijnde vorm van bronsgieten is kenmerkend voor de stad Abomey in Benin, de hoofdstad van het voormalige koninkrijk Dahomey. Uitgebeeld is de laatste koning Gbéhanzin, die van 1889 tot 1894 regeerde om vervolgens wreed van de troon te worden gestoten waarna zijn land in een kolonie transformeerde. Koning Gbéhanzin was een fervent roker en van hem zijn afbeeldingen bekend met pijpen die qua vorm zowel refereren aan de Europese kleipijp als aan de grovere langgesteelde lokale producten. De datering van dergelijke souvenirs ligt tussen 1900 en 1920. Ironisch genoeg werden zij aan de kolonisten verkocht die vast niet geweten hebben dat zij het portret van de door hen verstoten koning in hun bagage mee naar huis namen.

Amsterdam Pipe Museum APM 22.763

Archief object van de maand