Een lichtgewicht keizer

september 2001

Deze bruyèrepijp met een volsteel van caoutchouc is een opmerkelijk artikel. Het is de ultieme lichtgewichtpijp omdat de ketelwand buitengewoon dunwandig is. Daarnaast geeft de pijp met zijn strakke rechte steel en elegante wat ronde ketel de roker een joyeuze, vrijblijvende look. Voorgesteld is de Duitse keizer Wilhelm I wiens herkenbaarheid gemaakt wordt door de Duitse helm in combinatie met zijn karakteristieke snor en bakkenbaarden. Bijzonder is ook dat de afbeelding hier ondersteboven is uitgevoerd. Dat is natuurlijk niet zo waardig voor een keizersportret en de vraag rijst dan ook of een dergelijke pijp niet eerder door de antimonarchen gerookt is. Onduidelijk is ook de herkomt ervan. Bruyère wordt vooral gezien als een Frans artikel, al is deze houtsoort ook in Duitsland veel verwerkt. Daar kwam de productie al in de negentiende eeuw goed op gang. Toch heeft de bruyèreindustrie zich in Duitsland niet voortgezet en ging geleidelijk verloren. Over de herkomst van deze pijp tasten we dus nog in het duister terwijl ook de datering onzeker is. De lichtgewicht uitvoering wekt alleszins de indruk twintigste eeuws te zijn, maar de keizer zelf stierf al in 1888. Het is dus onduidelijk of we in deze pijp een postuum zogenaamd eerbetoon zien uit de tijd van de Eerste Wereldoorlog of dat het een contemporaine uiting van anti-keizerlijke gevoelens was, dus van voor 1888.

Amsterdam Pipe Museum APM 16.215

Archief object van de maand