Chique snuifdoos

mei 2019

De gewoonte van het snuiven van tot poeder gemalen tabak is sterker op luxe gericht dan die van het roken van kerftabak. Niet verwonderlijk dat bij het snuiven kostbare voorwerpen behoren, die voor de pijproker buiten beeld bleven. De snuifdozen zijn daarvan wel het meest sprekende voorbeeld. Deze vroege snuifdoos van rond 1720 is zo'n luxe artikel. Het gaat om een kleine ovale maar nog wel zeer platte zilveren doos waarvan de grootste maat slechts acht centimeter meet. De herkomst is vermoedelijk Frans, maar Engelse varianten komen ook voor. De ingeslagen makersinitialen leveren geen sluitend bewijs voor een maker op. Wat deze doos zo chique maakt is het treffende inlegwerk op het deksel. Een techniek die in het Frans wordt aangeduid met piqué posé, in Engeland met hair-pique en in onze taal kortweg met Piqué-werk. Op het deksel van deze doos zien we een prachtig Lodewijk XIV schelpmotief waarbij in een stevige plaat schildpad een decor is uitgestoken dat is ingevuld met zilver en paarlemoer. Om de fijnheid van de voorstelling te vergroten is de zilverinleg weer met graveersteken opgesmukt. Zo ontstond een indringende voorstelling vol van contrasten. Wanneer je voor het nemen van een snuifje enkele malen op het doosdeksel tikte - het fijne poeder kon dan op de bodem dalen - had je alle aandacht van de omstanders gewekt. Dan was het maar te hopen dat anderen geen chiquere doos tevoorschijn konden trekken!

Amsterdam Pipe Museum APM 22.819

Archief object van de maand