Winkelkaarten

Voor iedere maker en fabrikant geldt dat de verkoop een doorslaggevend onderdeel is van het productieproces. De maker moet de boer op om zijn product aan de man te brengen. Persoonlijk bezoek door een handelsreiziger of vertegenwoordiger was vroeger het meest gebruikelijk. Dan ging men gewapend met wat voorbeelden langs de winkel om interesse te wekken. Naast de producten kwam een modellenboek of catalogus in gebruik om de variatie in het assortiment te tonen en te adverteren.

In de negentiende eeuw komen winkelaffiches in gebruik. Drukwerk waarop de artikelen samen met een duidelijke vermelding van de naam van de fabrikant. Wanneer de winkelier dat ophing had de fabrikant een prachtige reclame. Nog wat later komen winkelkaarten, kartonnen bordjes met een ophanggaatje dat in de winkel kwam te hangen en dat de klant op nieuwe gedachten moest brengen. Bij toeval bleven dergelijke bordjes soms bewaard. Zij geven ons een beeld van de steeds wisselende actualiteit in het productaanbod.

Uit die verzameling winkelbordjes lezen we de ontwikkeling in de grafische vormgeving af, van puur tekstueel tot meer visueel met tekeningen en later foto’s. Maar ook leren we dat de modegevoeligheid van het product groter was dan het lijkt. De fabrikant probeerde steeds met nieuwe merken, andere ontwerpen of een veranderde kleurstelling de aandacht te trekken. De doorroker was daarvoor zeer geschikt, want op elk bestaand model kon eenvoudig een nieuw en zelfs zeer actueel plaatje worden geplakt. Zelfs een nieuwe naam voor een bestaand product kon bijdragen tot verhoogde verkoop, het uiteindelijke doel.