Zuivere Lodewijk XVI

september 2020

Aan deze magnifieke wapenpijp zijn werkelijk alle stijlkenmerken zuiver Lodewijk XVI. Dat geldt niet alleen voor de verschillende onderdelen, zoals de palmet- en parelranden, maar vooral de totale uitwerking. De Louis Seize stijlperiode kenmerkt zich door een buitengewoon subtiele wijze waarop ornamenten zich tot elkaar verhouden. Eenvoud, rust en symmetrie, maar wel sterk van detail. Die zuiverheid zien we bij deze pijpenkop optimaal. Toch is de uitwerking tamelijk ongewoon. Bij het zoeken naar vergelijkbare stukken in de literatuur kom je nauwelijks iets soortgelijks tegen. Daarbij rijst de twijfel of je wel met een achttiende eeuw stuk van doen hebt, of een voorwerp uit de tweede periode, ergens in het tweede kwart van de negentiende eeuw. In het ene geval gaat het om de prehistorie van de meerschuim pijp, in het andere geval is er sprake van een zoveelste voorbeeld uit de tijd van massale productie. Wat pleit voor een snijder uit de achttiende eeuw zijn de exacte stijlkenmerken. Daarboven is er de zilvermontage. Er is sprake van een dopdeksel dat om een ring klemt. Iedere roker weet dat zo’n deksel gemakkelijk van de pijp zal vallen, daarom komt al snel een deksel met scharnier in gebruik. Subtiel is ook het hondje op het deksel, eerder een vroeg dan laat kenmerk. Helaas bieden de ingeslagen zilvermerken op de dekselring geen sleutel tot dateren. Voorlopig durf ik het aan in de pijp een authentiek laat achttiende-eeuws stuk te zien, een zeer zeldzaam voorwerp dus.

Amsterdam Pipe Museum APM 24.020

Archief object van de maand