Zilverbeslag op een waterpijpenkop

april 2023

Deze pijpenkop is de deftige bekroning van een ongetwijfeld eveneens chique waterpijp geweest. Basismateriaal is koper dat aan de zichtzijde versierd is met gezaagd en gegraveerd zilverwerk en messing met ornamentaal patroon van blaadjes en geometrische motieven. De motiefjes zijn deels met nagels aan de ondergrond bevestigd, in andere gevallen gesoldeerd. De decoratie is in diverse zones verdeeld, elk met een verschillend patroon met wisselende intensiteit. Vrij opvallend zijn de cipressen, symbool voor wedergeboorte, afgewisseld met gestileerde bloemen als pioen of roos die staan voor kracht en onschuld. Vooral aan de details is goed te zien dat het om handwerk gaat, zoals bij de golvende lijntjes die gevormd zijn uit messingdraad. Deze bewerkelijke techniek is kenmerkend voor het voormalige Perzië, het tegenwoordige Iran, waar de waterpijp tijdens de rijke Quadjar periode een voorname functie als statusobject vervulde. Deze kop met zilverwerk bekroonde een opgaande steel die in een druppelvormige waterfles rustte. Dit type waterpijp wordt aangeduid als qualian. Naast de hier besproken versie met zilver bestaan de gelijk gevormde pijpenkoppen voorzien van kleurige emailbeschildering. De versie met chique ingetogen zilverwerk getuigt echter van meer klasse.

Amsterdam Pipe Museum APM 24.646

Archief object van de maand