Volkskunstige figuren

april 2019

Deze maand een wonderlijk gesneden houten pijp die van vakmanschap getuigt, maar tegelijk ook primitief en wat onbehouwen is. De pijpenkop staat op een verzwaarde basis met korte pootjes, rondom zijn stukjes gekleurd glas ingelegd. Vooral in het oog springend zijn de vier gestileerde staande figuren rond de pijpenkop die alle vier dezelfde houding hebben. De gezichten zijn aangezet met glazen kraalogen, terwijl zij grote hoeden dragen die zorgvuldig met een nageltje op hun hoofden zijn gespijkerd. Het silhouet van de pijp is al even opvallend, met een lichte buiging en opgebouwd uit verschillende segmenten die in elkaar schuiven. Centraal op de steel zit een aapje, ook al met een hoofddeksel, nu sterker op een baret lijkend. Om zijn hals is een borgkettinkje aangebracht dat met een tussenring doorloopt naar het mondstuk. Voor de duurzaamheid is dit mondstuk van buffelhoorn gemaakt. Wat lager op die steel zijn nog vier stukjes inlegwerk van licht en donker buffelhoorn aangebracht. Wie een dergelijk product maakte en wat de betekenis van de figuren met die wonderlijke hoeden is weten we niet. Zeker is wel dat het gaat om een Frans object uit de negentiende eeuw, maar de maker en zelfs de streek blijft helaas buiten beeld. Het is het vermakelijke van de vorm en figuren die dit Franse volkskundige object zo intrigerend maakt.

Amsterdam Pipe Museum APM 22.790

Archief object van de maand