Twee rokers vereeuwigd

november 2011

Toen deze opvallende wandschotel in de jaren 1920 geschilderd werd, was de gewoonte van het roken drastisch veranderd. In de negentiende eeuw maakte de sigaar zijn opmars en de mondaine roker was van de tabakspijp daarop overgestapt. Die verandering drukt deze voorstelling uit: een jongere man met sigaar, een oudere met tabakspijp, ieder lustig kringetjes rook blazend. Alleen de spreuk "HET IS GEEN MAN DIE NIET ROOKEN KAN" is onveranderd gebleven. Toch is de voorstelling ook traditioneel want de sigaret, de rookgewoonte van de twintigste eeuw, blijft bij deze schotel nog buiten beeld. De twee rokers zijn omlijst door ijl en vernieuwend ornamentwerk in de stijl van de art-nouveau. Bijzonder aan deze schotel is dat de kunstenaar bekend is. Het gaat om Jan Guérain, die jarenlang plateelschilder bij de Ivora was, de plateelfabriek voortgekomen uit Gouda's oudste pijpenfabriek, de fabriek van de WS. Guérain werkte daar maarliefst 24 jaar en heeft een breed oeuvre nagelaten. Naast duizenden doorrokerplaatjes en talloze kleine voorwerpen is dit een van zijn majestueuze voorwerpen. De schotel kan bestemd zijn geweest voor een tabakswinkel waar deze als decoratie aan de muur hing.

Amsterdam Pipe Museum APM 20.856

Archief object van de maand