Portretpijp in steatiet

december 2012

Uit geen land is een grotere variatie aan tabakspijpen bekend als uit Kongo en dat ligt niet alleen aan de omvang van dat land. Het lijkt wel of iedere stam eigen rookgerei had en de variatie daarin is eindeloos. Deze stenen pijp is gemaakt door de Mayombe en is kenmerkend voor die stam. Qua materiaalgebruik behoort de pijp tot de uitersten want de Mayombe gebruikten steatiet voor de ketel en hebben die steensoort tot een gestileerde portretpijp gesneden. Heel toepasselijk is de kin van de voorgestelde de hielvorm van de pijpenkop geworden. Vervolgens is een ketelopening en een steelaanzet van lood toegevoegd. De pijp is daarna gemonteerd aan een eveneens loden steel, die met een houten klosje aan de ketel is vastgezet, wat plantenvezels zorgen voor de luchtdichte hechting van de twee onderdelen. Dat deze pijpen vooral een statusartikel zijn en geen gebruikspijp mag duidelijk zijn. Steen en lood zijn bij uitstek ongeschikte materialen voor een pijp. Zij zijn zwaar en nemen bovendien geen vocht op. Toch zijn dergelijke pijpen wel degelijk gerookt, getuige een intensief gebruikt exemplaar in onze collectie. Aardig van deze pijp is dat ze in Afrika bewaard bleef en pas een eeuw na vervaardiging naar Europa kwam.

Amsterdam Pipe Museum APM 21.211

Archief object van de maand