Oom Paul in caoutchouc gegoten

oktober 2019

De Zuid-Afrikaanse president Kruger, beter bekend als Oom Paul, was niet alleen in eigen land buitengewoon populair, maar ook in Europa zeer bekend. Als vijfde president van de Zuid-Afrikaanse Republiek reisde hij door Europa om steun te zoeken voor de problematiek in zijn thuisland Transvaal. Met zijn internationale aanzien werd hij vriendelijk ontvangen ondermeer door Koningin Wilhelmina. Niet verwonderlijk dus dat er meerdere tabakspijpen aan hem zijn opgedragen. De onderhavige portretpijp is de modernste van de reeks. Het figureren van tabakspijpen was rond 1900 al niet meer zo in de mode en het accent verschoof van de kleipijp naar producten van alternatieve materialen. Deze pijp is daarvan een mooi voorbeeld. Zij is gemaakt van hard rubber ofwel caoutchouc, een modern materiaal dat in mallen te gieten is. Omdat hardrubber brandbaar is werden dergelijke pijpen van een houten of meerschuimen pijpenkop voorzien. Bij dit ontwerp werd de karakteristieke hoge hoed van Kruger tot pijpenkop gemaakt, de holle ruimte eronder dient voor de neerslag van het tabaksvocht en stimuleert tevens het koelen van de rook. Voor de fabrikant van hard rubber was het modelleren nog een issue. Dat zien we duidelijk terug aan de wat schematische vormgeving, maar door zijn karakteristieke ringbaard en hoge hoed is Kruger voldoende herkenbaar. Bovendien werd om verwarring te voorkomen op de steel het opschrift “OOM PAUL” aangebracht.

Amsterdam Pipe Museum APM 22.979

Archief object van de maand