Ontwerptekening voor een presentatiepijp

januari 2012

In het derde kwart van de negentiende eeuw werd door de firma Félix Wingender in Chokier bij Luik een serie van drie tekeningen gemaakt voor een etalagepijp. De pijp stelt het hoofd van een Indiaan voor met verentooi en aardig genoeg is de pijp voorzien van een deksel met knop. De drie ontwerptekeningen zijn in kleur uitgevoerd en laten drie kanten van de pijpenkop zien. Tussen de tekeningen zien we echter onverwachte verschillen. Het voornaamste is dat de figuur in twee gevallen met snor en sik is afgebeeld, de derde versie is baardloos. Dat dit ontwerp ook werkelijk als pijp is uitgevoerd wordt bewezen met een exemplaar van deze pijp, al jarenlang bekend bij een verzamelaar in Kortrijk. Hoewel zonder deksel gaat het om de gladgeschoren versie. Onverwacht is dat het fabrieksstempel op de tekening ook op de onderzijde van de pijp is aangebracht. Wat de tekeningen zo uniek maakt, is dat zij het enige bewaard gebleven voorbeelden zijn van ontwerpen voor een kleipijp. Bijzonder is om het verschil tussen een tweedimensionale pijpenkop en een werkelijk uitgevoerd exemplaar te zien. Dan blijkt dat de verhouding tussen de portretkop en de verentooi op de tekening fraaier. Bovendien is de pijp van de tekening ook minder indringend dan de driedimensionale uitvoering in pijpaarde. Die heeft door zijn grote formaat iets massiefs en vooral primitiefs gekregen. Natuurlijk blijft het de vraag of de versie met snor en sik ook als etalagepijp is uitgevoerd. Het zou mooi zijn als deze in de toekomst nog eens boven water zou komen.

Amsterdam Pipe Museum APM 20.891c

Archief object van de maand