Naampijp voor een Duitse boer

oktober 2007

Deze pijpenkop van porselein behoort qua type tot de zogenaamde zakstummel. Aan de ovaalvormige ketel is een zakvorm vastgegoten waar zich het vocht verzamelt. Dergelijke koppen zijn een variant op de gewone stummel geweest en de bloeiperiode ligt in het midden van de negentiende eeuw. De zakstummel met de tweezijdig afgeschuinde onderzijde is in de jaren 1840 vrij algemeen. Zij zijn op bestelling geschilderd en dragen doorgaans tamelijk elitaire voorstellingen zoals familiewapens of speciale opschriften voor studenten. Deze pijpenkop stamt uit 1862, is beduidend volkser beschilderd en dus voor een nieuwe, lagere doelgroep bestemd. Daarmee duidt zij op het geleidelijk afzakken van de status van dit voorwerp. Hier is sprake van een naampijp opgedragen aan het landleven. We zien een boer achter een ploeg met erachter is een vrouw die zaait. Op de keerzijde staat een niet heel begrijpelijke spreuk over het ploegen. Vanwege het thema zou je de voorstelling kunnen classificeren als een beroepenpijp. De aanleiding deze pijp te maken is niet geheel duidelijk, het kan een jubileum zijn of het bereiken van een bepaalde leeftijd. Soms is zoiets op de kop vermeld, maar in dit geval is dat niet zo.

Amsterdam Pipe Museum APM 18.991

Archief object van de maand