Modern hout met negers

juni 2004

Deze merkwaardige tabakspijp toont een interessante mengeling van een Europese vorm met een Afrikaanse decoratie. Zij is gemaakt in Tanzania, in de jaren dat daar naar meerschuim werd gezocht en er zelfs een pijpenfabriek werd gesticht. Dat gebeurde op initiatief van Engelsen, die in Turkije problemen ondervonden bij de aankoop van ruwe meerschuim. De pijpenfabriek verrees in Arusha en kreeg de naam de Tanganyika Meerschaum Corporation Ltd. Men maakte pijpen naar de Engelse smaak, maar niet verwonderlijk werden daar onder invloed van lokale arbeiders ook versieringen uit de Afrikaanse cultuur geïncorporeerd. Deze pijp is daarvan een mooi voorbeeld. Er is een lokale houtsoort gebruikt, die brandbaarder is dan de bruyère en daarom is de ketel aan de binnenzijde met meerschuimpasta bestreken. De buitenzijde werd naar lokale tradities versierd met twee negerfiguren. Overeenkomstig de puriteinse Engelse gewoonte zijn zij van de rug gezien en dragen een lendendoek. Het snijwerk van de figuren vertoont een opmerkelijk egaal reliëf dat heel ritmisch rond de ketel doorloopt en pas in tweede instantie de figuratie laat zien. Als fabrieksmerk is een witte olifant gebruikt, gestempeld in het caoutchouc roer. De datering van deze aantrekkelijke pijp ligt in de jaren 1970.

Amsterdam Pipe Museum APM 17.370a

Archief object van de maand