Meerschuim van Gambier

augustus 2002

Deze tabakspijp van meerschuim toont het hoofd van een Engelse dame met plat hoedje versierd met bloemen en linten, een voorstelling die rond het jaar 1900 vaker werd gesneden. Elegante damesportretten waren populaire motieven voor tabakspijpen en vonden vooral bij de burgerlijke roker aftrek. Wat deze pijp bijzonder maakt is echter niet de vormgeving maar het adres in het etui. Aan de binnenzijde van het deksel lezen we in bladgoud letters "J. GAMBIER PARIS" en die tekst wijst er op dat de pijp door de beroemde firma Gambier werd verhandeld. Zij stamt uit de tijd dat deze fabriek van kleipijpen met een teruglopende afzet kampte en men door brancheverbreding met houten en meerschuim pijpen hoopte de detailhandel beter te kunnen bedienen. Overigens zijn adressen in foedralen van meerschuim pijpen vrijwel altijd gerelateerd aan de wederverkoper en zij verwijzen helaas zelden naar de werkplaats waar de pijp tot stand kwam. De werkelijke productieplaats van deze tabakspijp blijft daardoor voor ons verborgen. Zouden we dit ontwerp onverhoopt toch in een fabrikantencatalogus van een meerschuimfabriek tegenkomen, zelfs dan moeten we ons bedenken dat ook de fabrieken veel werk uitbesteedden. Daarnaast was het voor fabrikanten normaal ook werk van andere makers te verhandelden, zodat zij een zo compleet mogelijk assortiment konden leveren. Die handelspolitiek maakt toeschrijving tegenwoordig dus vrijwel onmogelijk.

Amsterdam Pipe Museum APM 16.472

Archief object van de maand