Kwispedoor

juli 2018

Met een hoogte van acht centimeter behoort deze kwispedoor tot de miniaturen. Zij stond niet ergens op tafel of op de vloer voor de betelpruimers, maar werd in de hand genomen om zo beschaafd mogelijk in te spugen. Vandaar de naam handkwispedoor. Het silhouet van het voorwerp stemt overeen met kwispedoren van standaard formaat, overigens doorgaans van messing gegoten. De brede vlakke hals was natuurlijk puur functioneel, de kracht van het voorwerp lag verder in het volume van de bolronde buik en de opgaande lijn van de voet. Die verhoudingen zijn door de pottenbakker heel goed vastgehouden en geven het voorwerp zijn prachtige balans. Aan de buitenzijde is deze keramische tegenhanger van het koperwerk versierd met rode engobe in verticale strepen op de hals en in twee horizontale ringen op de schouder. De herkomst van dit object is exact bekend, iets dat een belangrijke toevoeging voor een museumvoorwerp is. Deze handkwispedoor werd in 1894 door Camille Eugène van Kappen aan de Delftse voorloper van museum Nusantara geschonken na zijn verblijf in Nederlandsch-Indië. Dankzij die actie bleef dit fragiele voorwerp voor het nageslacht bewaard, inclusief de herkomst Java Karawang, tevens de productieplaats. Vanwege die notitie is het nu de best gedocumenteerde kwispedoor in onze collectie.

Amsterdam Pipe Museum APM 22.613

Archief object van de maand