Het hoofd van Hitler

september 2003

De bekende pijpenverzamelaar Henk van der Hoef uit Zeist kreeg in 1941 deze houten pijpenkop van een Duitse verzamelaar ten geschenke. De pijpenkop vertoont het hoofd van Adolf Hitler zoals wij hem kennen met kenmerkende lok op het voorhoofd en het karakteristieke snorretje. Aan de onderzijde is op de halsafsnede van de voorgestelde een hakenkruis ingekrast. Opvallend is de mooie lichte nerfloze houtsoort die op treffende wijze gesneden is. Toch komt deze pijpenkop mij voor als een bizar geschenk voor Nederland in bezettingstijd, maar Van der Hoef heeft het exemplaar toch in zijn collectie opgenomen en zelfs tot zijn dood gekoesterd. Als maker van de rijkleding van de toenmalige Prins der Nederlanden was een dergelijke voorstelling zelfs in een verzameling volstrekt ongepast. Waarschijnlijk werd om die reden toen de oorlog voorbij was op de steel van de pijp het opschrift "ES WAR EINMAL" ingekerfd om aan te geven dat het sprookje van Hitler ten einde was. Het portret van de succesvolle leider degradeerde tot dat van een verliezer. Overigens zijn pijpen met het portret van Hitler wel meer gemaakt al blijven zij een zeldzaamheid. Zij komen vooral over als een ongepaste grap en waarschijnlijk hebben zij om die reden nooit een plaats in de literatuur gekregen.

Amsterdam Pipe Museum APM 17.131

Archief object van de maand