Grotesk portret met jachtscene

juni 2007

Deze merkwaardige pijpenkop met een grotesk gezicht is gemaakt van hertengewei ofwel hertshoorn. Dit taaie materiaal is niet gemakkelijk te bewerken, maar bovendien stelt het zijn beperkingen. De schorsachtige buitenzijde vraagt grote inventiviteit van de snijder om die op geschikte wijze in de decoratie te incorporeren. Niet verwonderlijk dat men dat schorsige vroeger weg sneed en men van het kale gewei uitging. In de negentiende eeuw wordt het gewoonte juist de korrelige structuur in de voorstelling op te nemen. Bij deze pijp is dat buitengewoon goed gelukt, al komt het resultaat op ons ook wat bizar over. Aan de voorzijde van de pijpenkop is het gelaat van een mens te zien, de neus en snor vertonen het schors van de aanhechting van het gewei. Aan de keerzijde, gericht naar de roker, zien we een jachtscene met aan de ene zijkant een wild zwijn aangevallen door een jachthond, de andere kant toont twee herten, opnieuw met een jachthond. Tussen de zichtzijde en de kant die de roker ziet bestaat dus een behoorlijk verschil, het bizarre versus de uitbeelding van de spannende momenten van de jacht. Dit contrast rijmt misschien wel met de pijproker, een tikkeltje introvert zijnde die de wereld met zo'n bizar portret op een afstand houdt en met het zicht op de jachtscene zelf in de sfeer van het jagen wil blijven.

Amsterdam Pipe Museum APM 18.764

Archief object van de maand