Gesteck van knollenhout

juli 2025

Uit adoratie voor de natuur creëert de negentiende eeuwse roker soms iets bijzonders. Bewijs daarvan is deze houten tabakspijp met een grillig silhouet die alleen van veraf bekeken veel weg heeft van de Duitse Gesteckpfeife met porseleinen kop. De drie hoofdonderdelen zijn bij elkaar gezocht om hun bizarre, maar toch natuurlijke uitstraling. Hier is hout gebruikt ten prooi gevallen aan woekerwarrel die voor knolvormige uitwassen zorgt en de vorm van de boom of struik volledig veranderen of eigenlijk aantasten. Geen pijp toont dit effect, in het Duits Maserknol genoemd, beter dan de hierbij afgebeelde. Warrelknoesten komen bij diverse bomen voor, maar vooral bij de berk, eik of es. De maker van deze bizarre pijp is zorgvuldig te werk gegaan. De stukken hout vertonen vergelijkbare patronen waardoor ze qua vorm en uitstraling goed bij elkaar passen. Elk stuk is licht gepolijst om prettig in de hand te liggen. Ter completering is een zilveren montage in de vorm van een klepdeksel aangebracht. Dat onderdeel is een standaardartikel, dat bij de dekselmaker besteld werd. Verder versterkt een subtiel zilveren bandje de plaats waar de kop in de steel wordt vastgeklemd. Louter voor de sier, als voortzetting van de grillige vormen van het geheel, is de steel verlengd met een stuk hertshoorn, even eigenzinnig qua vormgeving maar toch anders, vooral stekeliger. Een eenvoudig buffelhoornen roer met knopmondstuk maakt de pijp af. Is het niet een zonderlinge curiositeit geworden?

Amsterdam Pipe Museum APM 30.406

Archief object van de maand