Gegraveerde zwanenhals

november 2019

Bijzonder van vorm is deze zilveren pijpenkop door verzamelaars aangeduid met zwanenhals. Vooral in de eerste dertig jaar van de negentiende eeuw zijn deze populair geweest, uiteraard onder de meer gefortuneerde pijproker. Alleen de bovenlaag kon het zich permitteren uit een pijp van zilver te roken, om zo de eigen status te onderstrepen. Wat deze zilveren pijp extra exclusief maakt is de prachtige, trefzekere gravering die op de pijpenkop en steel zijn aangebracht. Over het volledige oppervlak is een patroon van gekrulde bladeren te zien omgeven door c-voluten en schuimkoppen; niet alleen de pijpenkop maar ook de vochtsluis en de steel zijn op dezelfde wijze versierd. Dergelijke pijpen werden gemonteerd met een opgaand houten roer met gebogen eindstuk van buffelhoorn of barnsteen. In een uitzonderlijk geval was ook de steel in zilver uitgevoerd. Omdat zilveren pijpen voor de roker een hete rook geven, werd de pijpenkop aan de binnenzijde met meerschuimpasta bestreken of werd een pijpenkop van pijpaarde in zilver gemonteerd. Dit materiaal zorgde voor de opname van vocht, het resterende vocht dat met de rook werd meegezogen condenseerde in de steel en verzamelde zich in het bolronde vochtreservoir aan de onderzijde van de pijp. Na het roken kon dat worden afgeschroefd om uit te druppen. Een koepelvormig deksel met doorboringen vervolmaakt het silhouet van deze chique tabakspijp.

Amsterdam Pipe Museum APM 23.086

Archief object van de maand