Een pijp van de Plains

februari 2003

Vredespijp worden ze altijd genoemd, maar de aanduiding ceremoniële pijp zou geschikter zijn. Gemaakt van catliniet, ook wel pipestone geheten, genoot deze pijp bij de Indianenstammen een groot aanzien en werd alleen bij speciale gelegenheden gerookt. De bijzondere steensoort met de prachtige rode kleur, vaak met subtiele kleurschakeringen, werd volgens zeggen door de stamoudste op een speciale plaats gehaald. Zo werd het sacrale van de pijp onderstreept. Kenmerkend voor deze Indianenpijp is de vormgeving waarbij het afgeplatte voorkomen te maken heeft met de geringe dikte van de steenlagen. Ook het uiterlijk van ketel en steel staan vast. De cilindrische ketel haaks op de steel is een standaard kenmerk, terwijl de steel zelf na de pijpenkop nog een stukje doorloopt. Vaak wordt dat deel heel subtiel iets dunner om aan het eind schuins te worden afgesneden. Dit exemplaar vertoont al die kenmerken maar is wat luxer dan gebruikelijk. De pijpenkop is namelijk aan de bovenzijde voorzien van een ingesneden geometrisch patroon dat nadat het uit het steen gestoken was, is opgevuld met lood. Het gieten van dit loodwerk was een eenvoudig klusje en gebeurde gewoon in het zand. Wanneer dit lood hard was geworden werd het bijgesneden tot een aangenaam glad oppervlak ontstond. Dergelijke pijpen werden in het prairiegebied ten oosten van de Rocky Mountains algemeen gebruikt, maar zijn tegenwoordig door verzamelaars zeer gezocht en dus behoorlijk zeldzaam geworden. Zij behoren tot de meest kenmerkende voorwerpen uit de Indianencultuur en spreken sterk tot de verbeelding.

Amsterdam Pipe Museum APM 16.849

Archief object van de maand