Een moedervorm van Zenith

oktober 2001

De productie van gietpijpen vond vanaf het begin van de twintigste eeuw plaats doch wonderlijk genoeg heeft deze bedrijfstak niet veel sporen nagelaten. Uit de tijd van de gekaste pijpen zijn nog talloze messing en ijzeren persvormen bewaard gebleven, maar van de gietpijp rest ons vrijwel niets. Het gieten van de pijpen gebeurde in gipsen productievormen en na een beperkte oplage waren die versleten en werden weggeworpen. In een zogenaamde moedervorm werden dan nieuwe vormen afgegoten. Zo'n moedervorm, het positief of matrix van de werkvorm dus, is hierbij afgebeeld. Kenmerk is dat de vorm in een vlakke plaat is opgenomen. Daarbij horen twee opzetstukken met een L-vorm zodat een gietbak ontstaat waarin het gips voor een nieuwe vorm wordt gegoten. Bovendien is de pijp bij de moedervorm in positief uitgevoerd. Deze moedervorm is bedoeld voor een holwandige tabakspijp van Zenith die de naam intermezzo draagt. Zoals de naam van de pijp al zegt, ontworpen voor wie even kort wil roken. De vierzijdige vorm van de pijpenkop, die in de steel oplost is kenmerkend voor dit ontwerp. Bedenker is Niels Keus uit Amsterdam die overigens verschillende ontwerpen voor holwandige pijpen voor de Zenith heeft bedacht. Het model was zeer succesvol en is bijna dertig jaar in productie gebleven.

Amsterdam Pipe Museum APM 16.233

Archief object van de maand