Kalebaspijp met bruyere ketelinzet

maart 2009

Algemeen wordt aangenomen dat Sherlock Holmes uit een kalebaspijp gerookt zou hebben. Deze specifieke soort pijp kenmerkt zich door een elegante trechtervormige pijpenkop gemaakt uit de kalebasvrucht. Om mooiere pijpmodellen te verkrijgen groeiden deze vruchten vaak in een houten mal. Aan de open bovenzijde wordt later een ketelinzet van meerschuim geplaatst. Het roer was oorspronkelijk van barnsteen, bevestigd met een verstevigingsbandje van metaal. De pijp liep in een vloeiende lijn over in de steel en juist die lijn maakte de kalebaspijp zo populair. Comfort van de pijp was dat de meerschuim ketelinzet het vocht absorbeerde, terwijl in de vrucht in de royale tussenruimte de rook bleef staan en koelde. Ook daar kon nog vocht neerslaan. Wat de hierbij afgebeelde kalebaspijp zo bijzonder maakt is dat hier een inzet van bruyèrehout is toegepast, die weer met een dun laagje meerschuim bekleedt is. Dankzij de zilvermerken op het busje in de steel weten we dat de pijp in 1912 in Birmingham gekeurd is. Daarmee stamt de pijp uit de bloeitijd van de kalebas. Na de Tweede Wereldoorlog wordt de kalebaspijp lichter en goedkoper, dan is het ook niet langer gebruikelijk om een echt barnstenen mondstuk te gebruiken. Een verarming dus in het product, maar dat is een kenmerk voor veel voorwerpen.

Amsterdam Pipe Museum APM 19.516

Archief object van de maand