Een Bacchant als tafelpijp

februari 2007

Deze tabakspijp, bedoeld om op tafel neer te zetten en met een flexibele slang te roken, is wel een van de meest opvallendste pijpen. Hij is gemaakt van porselein en draagt een indringende meerkleurige beschildering. Voorgesteld is een zittende Bacchant met wijnglas in de hand, rond zijn bolle hoofd is een wingerdrank te zien. Met zijn open buis, driekwart broek met strepen en ringbaard onder de kin heeft hij een gemoedelijke maar vooral ook burgerlijke uitstraling. Hoewel dergelijke voorwerpen wel met Porcelaine de Paris worden aangeduid, is dat wishful thinking. De Franse fabrieken, aangevoerd door de uiterst begaafde maître porcelainier Jacob Petit, bedachten in de negentiende eeuw prachtige objecten van porselein. Zij worden gekenmerkt door een kleurige beschildering maar de scherf van dat materiaal was veel verfijnder dan bij deze zwaar uitgevoerde tafelpijp. Daarnaast was ook het palet niet zo schreeuwerig. Vooralsnog is onbekend waar deze pijp gemaakt is, al is Duitse herkomst meer waarschijnlijk. Toch was dit voor de tijd van ontstaan een luxe voorwerp met een ongebruikelijk voorkomen. Alleen de gemotiveerde pijproker liet zich tot aanschaf verleiden, tenminste wanneer deze liefhebber was van curiositeiten. De serieuze roker zocht eerder zijn toevlucht tot een comfortabeler voorwerp. Niet verwonderlijk dus dat tot nu toe slechts twee exemplaren bekend zijn.

Amsterdam Pipe Museum APM 18.400

Archief object van de maand