Boeren hangpijpje

december 2014

De boerenstand gebruikt voor de zondag een luxere pijp dan door de weeks. Vanaf 1850 zijn dat vaak pijpen met een porseleinen pijpenkop gestoken in een zak en verbonden aan een opgaande steel. Wie echter minder status heeft, of minder rust bij het roken, kan als tegenhanger een hangpijpje aanschaffen. Dan gaat het om een eveneens staande ketel maar met een steelaanzet die meer haaks is en gemonteerd wordt aan een kort roer van buffelhoorn, soms zelfs van een flexibel stukje voorzien, de zogenaamde slap. Ter voorkoming van brandgaatjes in de kleding werden deze pijpen met een gevlochten ijzerdraad pijpendopje afgedekt, geborgd met een ringetje rond de steel. Zo'n boerenpijp wordt hierbij afgebeeld, afgewerkt in een donkerbruine effen glazuur. Dergelijke pijpen waren vroeger op het Nederlandse platteland bij duizenden in gebruik, maar het merendeel is op een dag gebroken zodat hiervan betrekkelijk weinig bewaard bleef. Zij zijn een prachtig voorbeeld van semiluxe rookgerei gebruikt in een specifiek milieu dat vrijwel nooit werd bewaard omdat het daarvoor te gewoon was.

Amsterdam Pipe Museum APM 21.960

Archief object van de maand