Aanwinsten met prestigieuze status

Dunhill cassette

Onmiskenbaar de grootste naam in bruyèrepijpen, Alfred Dunhill of London. Vanaf het eerste begin, zo’n eeuw geleden, zijn de Dunhill-pijpen de Rolls Royces onder de tabakspijpen. Tegenwoordig zijn vooral de oudere exemplaren bij verzamelaars gezocht.

Onlangs kon voor de collectie van het Pijpenkabinet uit particulier bezit een puntgaaf leren etui worden aangekocht, met de vier originele pijpen. Dergelijke cassettes werden in de naoorlogse jaren vaker geleverd en zijn bekend met twee, drie, vier, soms zelfs zes of twaalf pijpen. De bruine leren cassette heeft een licht golvend deksel en inwendig is de ruimte uitgespaard voor vier houten pijpen van nagenoeg gelijk model. Maar wie goed kijkt ziet dat de ketels iets verschillend van grootte zijn. De pijpen liggen op donkerbruine suède, het deksel is inwendig met witte zijde gestoffeerd. Hierin staat een goudpreeg met wapen en de toegevoegde tekst "BY APPOINTMENT TOBACCONISTS TO THE LATE KING GEORGE VI, ALFRED DUNHILL LTD, DUNHILL LONDON". Vanwege de vermelding late king mogen we concluderen dat deze doos geleverd werd in de periode tussen het overlijden van koning George VI en de kroning van zijn dochter de huidige koningin Elizabeth II, ofwel in de zomer of het vroege najaar van 1953.

Kenmerkend voor Dunhill is dat de pijpen altijd voorzien zijn van modelnummers en jaarcode. Voor de liefhebbers zij vermeld dat de doos de volgende exemplaren bevat: 252F/T, 250F/T, 60F/T, 60F/T. De jaarletters 3 verwijzen naar het jaar van productie van de pijpen, opnieuw het jaar 1953.

Pijpen van Dunhill waren al uitgebreid in onze collectie vertegenwoordigd, inclusief de beroemde pijp van Prins Bernhard voorzien van het wapen Van Lippe-Biesterfeld. Deze cassette benadrukt een aspect van het pijproken uit de jaren vijftig dat tegenwoordig vrijwel verdwenen is. Het laat zien dat de roker zijn pijpen bij aantal aanschafte. Kom daar tegenwoordig nog eens om!

Amsterdam, collectie Pijpenkabinet Pk 17.419

 

Tabakspijp als status

Naast het streven alle details over de Nederlandse kleipijp te weten te komen, richt de Stichting Pijpenkabinet zich breder op de wereldwijde rookcultuur. Zo breidt ook dit jaar onze collectie zich uit met bijzondere voorwerpen uit alle uithoeken van de wereld.

 

Een mooi voorbeeld daarvan is een zogenaamde kiseru, een tabakspijp afkomstig uit Japan. Kiseru’s waren al in diverse uitvoeringen in onze collectie vertegenwoordigd. Variërend van de meest nederige exemplaren tot een exclusief object met gouden ketel en mondstuk bezet met een heuse diamant. De recente aanwinst betreft een typisch showstuk, dat als status werd gebruikt bij bezoek aan opera of theater.

De pijp is van zilver en heeft de kenmerkende kleine trechtervormige ketel op een dikke rechte steel. Het tussenstuk, doorgaans van bamboe, is hier van ijzer en is versierd met inlegwerk van roodkoper. Het meest spectaculair is het zilveren smeedwerk op de steel. Een rondlopende voorstelling in reliëf toont een geharnaste historische strijder met grimmige blik, een tak in de handen en een rotsvormige berg op de achtergrond. Het mondstuk toont een zelfde soort strijder, nu in een landschap met een bloeiende boom op de achtergrond. Om de in zilver uitgevoerde decoratie te verlevendigen is deze aangezet met messing, roodkoper en gebruind koper.

De uitbeelding toont het verhaal van oude strijders uit de veertiende of vijftiende eeuw met historische Japanse wapens. De twee figuren op de steel worden gescheiden door een rivier of zee, hier verbeeld door de steel in afwijkend materiaal.

 

De pijp maakte onderdeel uit van een galaoutfit waarmee traditionele Japanners zich een eeuw geleden vertoonden. Bijzonder is verder nog dat het stuk in perfect gave toestand verkeert.

Amsterdam collectie Pijpenkabinet Pk 17.433

 

© D.H. Duco, Stichting Pijpenkabinet Amsterdam, 2005.