Collectienummer:

APM 20.725

Deelcollectie:

tabakscuriosa

Titel:

tabaksdoos

Trefwoord:

schuifjes met erotische voorstellingen

Beschrijving:

Tabaksdoos van roodkoper en messing met rechthoekig model met vlakke bodem en vlak deksel, de randen licht gewelfd, de zijkanten verticaal en recht, bovenzijde en bodem ieder voorzien van twee rechthoekige schuifjes waarachter licht erotische voorstellingen. Doos inwendig in deksel een messing binnenplaat deels opengezaagd en met gravering van een staande naar rechts gewende vrouw met staf en sikkel, gekleed in een plooigewaad, bladerranken aan de bovenzijde. Deksel buitenzijde links een clownachtige man bij een liggende vrouw, rechts een watertje waarop een zeilbootje, achter de voorstellingen links in een vertrek links een man, rechts een vrouw met opgetilde rokken, schuifje rechts een vrouw aan een tafel die een geplukte kip ophoudt, een tweede vrouw links met opgeheven stok om een poes te slaan die op een reuzenfallus kauwt, de twee erotische voorstellingen uitgezaagd en gegraveerd. Bodem buitenzijde twee galante voorstellingen van figuren in een landschap, links achter het schuifje een naakte Fortuna achter een tafel waaraan twee dobbelende mannen, rechts een man aan een tafel, een naakte Fortuna danst voor hem. De deksel- en bodemranden en de zijkanten met doorlopende bladerranken tegen een gearceerd fond.

Datum:

Periode 1720 - 1750


Maten:

AlgemeenHoogte3,3 cm
Breedte5,6 cm
Lengte12,8 cm
Kenmerken
Materiaalkoper (metaal)
Techniekgewalst, gegraveerd
Kleurrood, geel
Overige materialenmessing (metaal)
Gebruikssporen slijtage
Productie
ContinentEuropa
Regio internationaalWest-Europa
LandNederland
Regio nationaalNoord-Holland (?)
Aanwinst
Jaar 2011
Provenance Groningen, Niemeyer Tabaksmuseum, 12 januari 1964-2011, nr DD285 (oud nr 285)
Middelstum, collectie G.A. Brongers, <1960-1963
Commentaar
Een buitengewoon luxe doos, naast de acht voorstellingen is er nog het zaagwerk in het binnendeksel waarvan het thema overigens matig aansluit bij de erotische lading van de buitenzijde.
Literatuur
Georg Alfred Brongers, Van Gouwenaar tot bruyère pijp. Amerongen, 1978. p 68. Dit exemplaar. Bijschrift: Tabaksdoos uit geel en rood koper met acht gegraveerde voorstellingen waarvan er vier door een schuifje zichtbaar worden. In gesloten toestand zijn kuise voorstellingen zichtbaar, geopend onkuise! Eerste helft 18e eeuw. L. 12,9 cm, b. 5,5 cm, h. 3,5 cm.
Don Duco, Aanwinsten uit het Niemeyer Tabaksmuseum. AmsterdamNieuwsbrief Pijpenkabinet, 8/15, 2011. Afbeelding en bespreking van dit exemplaar.
Don Duco, De Hollandse tabaksdoos. Amsterdam, 2012. cat. 16. Dit exemplaar.
Don Duco, Hoogtepunten uit het Amsterdam Pipe Museum. Amsterdam, 2020. hoofdstuk: Tabaksdoos met schuifjes. Dit exemplaar.
Expositie
Amsterdam, Niemeyer Nederlands Tabacologisch Museum, vitrine 4, 1964-1974.
Groningen, Niemeyer Tabaksmuseum, 1978-2010, verdieping.
Breda, Turfschip, tentoonstelling "Toeback-Tabak", 11-20 april 1981.
Assen, Drents Museum, tentoonstelling "1000 jaar sex", 11 november 2003 - 8 februari 2004.
Amsterdam, Pijpenkabinet, tentoonstelling "Curieuze tabaksdozen uit twee eeuwen, bijzondere dozen uit de Niemeyer collectie", 15 september - 31 oktober 2011.
Groningen, Noordelijk Scheepvaartmuseum, tentoonstelling "Land van Belofte, Prostitutie in het A-Kwartier", 16 december 2016 - 2 april 2017.

If you have any comments, suggestions or additions, click here to send us an email