Moderne bruyères

In de bruyèrepijp valt qua ontwerp ook na 1950 nog veel te beleven. Dat geldt zowel voor de gevestigde fabrieken als voor kleine, zelfstandig werkende ateliers overal in Europa. Was aanvankelijk Frankrijk toonaangevend, geleidelijk verschuift die positie. In de jaren zestig en zeventig slaat het Deense design met de vrij vormgegeven freehand, geweldig aan. Kort daarop ontstaan artisanale werkplaatsen in de regio van Pesaro in Italië die de fraai afgewogen pijpen leveren in de meest luxe afwerking. Uiteraard zijn ook op andere plaatsen ateliers werkzaam met bijzondere verdiensten als resultaat.

Dat de gevestigde bedrijven hun steentje bijdragen blijkt bijvoorbeeld bij Butz-Choquin in Saint-Claude, die er in slaagt ieder decennium weer met bijzondere tijdgebonden ontwerpen te markeren. In Nederland is slechts één pijpmakerij actief: Big-Ben in Roermond maakt vanaf 1958 spraakmakende ontwerpen. De pipo en de high bowl zijn daarvan mooie voorbeelden. Het tijdsbeeld is steeds in de vormgeving, de kleurstelling en de afwerking van de pijp terug te lezen en dat maakt ze tot een modeartikel bij uitstek.

Revolutionair blijkt de eind jaren 1980 gelanceerde Porsche pijp, die bij de Nederlandse fabriek Big-Ben in deze eeuw een tweede leven krijgt. Uniek is ook de tattoo, een vlotte kunststof pijp met kleine ketel van bruyèrehout die het pijproken nieuw leven moet inblazen. Gelukkig blijven de fabrikanten ook in de 21ste eeuw innovatief. Daarvan getuigt bijvoorbeeld het bijzondere ontwerp uit de Bugatti-studio en ontwerpen van Antoine Grenard, de nieuwe eigenaar van Chacom. In Tokio is Tsuge actief, hun windscreen pipe oogstte rond 2010 wereldwijde bewondering.

In de Verenigde Staten en Canada ontwikkelt het snijden van houten figuurpijpen voor een selecte groep verzamelaars zich vooral na de Tweede Wereldoorlog. Een beroemde pijpensnijder is de Amerikaan Stanley Jarka, die in de jaren zeventig vele prachtige pijpen heeft gemaakt. Hoewel de voorgestelden eigentijds zijn, is de techniek in meer dan een eeuw onveranderd gebleven. Alleen de hoornen of caoutchouc roeren zijn door acryl vervangen.