Collectienummer:

APM 17.098

Deelcollectie:

varia objecten

Titel:

bovenlicht

Trefwoord:

drie Morianen, tabaksverpakkingen

Beschrijving:

Bovendeurstuk of bovenlicht (snijraam) met rechthoekige vorm met centraal in een liggend ovaal met parellijst achter glas geschilderd op metaal drie staande Morianen, langs de kust van een tropisch land, op zee links de contour van een zeilschip, de linker Moriaan wijst op een vat tabak naast hem, de middelste met een boog in de hand, de rechter rookt een pijp en staat naast een kist. Tussen het medaillon en het raamkozijn boven een sierlijke strik met rozet en onder een gestileerde levensboom. Vanuit de bovenhoeken gordijnen met koorden en kwasten die naar beneden hangen en gedeeltelijk zijn opgenomen in en verbonden met een medaillon. Op de onderregel van het raam links een vat tabak, een ballustervaas waarop "RAPPE" en een rol gesponnen tabak, rechts drie gezegelde pakjes brieftabak en drie karotten snuiftabak met daarachter drie losse tabaksbladeren. Beschildering in oudgroen, met bruin en lichter groen op de attributen op de onderregel.

Datum:

Periode 1760 - 1785


Maten:

AlgemeenHoogte82,5 cm
Breedte117,5 cm
Kenmerken
Materiaalhout
Techniekgesneden
Kleurbruin
Afwerking gepolychromeerd, meerkleuren
Gebruikssporen slijtage
Productie
ContinentEuropa
Regio internationaalWest-Europa
LandNederland
Aanwinst
Jaar 2003
Provenance Utrecht, Bart Lankhorst, Douwe Egberts
Utrecht, Douwe Egberts Pijpenkamer, 1976-2003, nr 2146
's-Gravenhage, antiekhandel C. van Eck, 1976
's-Gravenhage, collectie J.W.A. van Heeswijk, -1976
Commentaar
Oorspronkelijk geschenk van de Raad van Bestuur van Douwe Egberts NV aan hun museum op 06-04-1976. De verkopende antiquair noemde het bovenlicht "De Drie Koningen", het zou uit Amsterdam afkomstig zijn. Douwe Egberts betaalt Dfl. 9500,- na een akkoord van commissaris Van Dongen die hiervoor het bedrag fourneert, nadat directeur E.D. de Jong hiervoor aan conservator Witteveen geen geld wilde verstrekken.
Antiek, Jrg. X, nr. 9, april, 1976, p 929. Advertentie van antiekhandel C. van Eck uit 's-Gravenhage met de afbeelding van dit bovenlicht.
Literatuur
Fr.W. Wegman, Moriaantje zo zwart als roet .... Gouda. p 22-23, foto. Dit exemplaar. Bijschrift: Al van 1614 dateert het eerst bekende uithangteken met een "Black Boy" erop. Later werden het drie figuren, zoals "De Drie Marylanders", dat waren Indianen, maar ook "De Drie Slaven", negers dus. Drie Morianen zijn afgebeeld in het bovenlicht dat zich bevindt in de kollektie van J.W.A. van Heeswijk te Den Haag.
H.K. Roessingh, Amsterdam en de tabaksteelt in Nederland. Spiegel Historiael, /, 1978. p 73. Dit exemplaar.
Don Duco, Hoogtepunten uit het Amsterdam Pipe Museum. Amsterdam, 2020. hoofdstuk: Snijraam van de tabakshandel. Dit exemplaar.
Expositie
Utrecht, Douwe Egberts Pijpenkamer, permanente presentatie, gang, 1976-c. 1995.
Amsterdam, Pijpenkabinet, permanente presentatie, voorkamer, v.a. 2003.

If you have any comments, suggestions or additions, click here to send us an email