Collectienummer:
| APM 20.731 |
Deelcollectie:
| tabakscuriosa |
Titel:
| tabaksdoos |
Trefwoord:
| opengezaagd deksel, wapen van Batavia |
Beschrijving:
| Tabaksdoos van messing met vlakke bodem en vlak deksel, de zijkanten recht met afgeschuinde einden. Deksel en bodem uitgezaagd en met messing gedoubleerd, bovenzijde vier cirkelvormige taferelen met ertussen in een rechthoek de tekst "IK HOOP DOOR 'T GELOOF EN LIEFDE KRAGTIG 'T FORTUYN KOMT VAN GOT ALMAGTIG", omgeven door elegante cirkelvormige bladertakken. Doosonderzijde uitgezaagd wapen van Batavia met rondschrift "WAPEN VAN BATAVIA" gehouden door zittende gekroonde adelaars met afgewende koppen, de eindstukken met takken met bladeren. Voorzijde en achterzijde met slingerende ranken, de kopse kanten van de doos met een kruis met twee gearceerde vlakken. Driekakige scharnier. |
Datum:
| Periode | 1745 - 1770 |
Maten:
| Algemeen | Hoogte | 3,4 cm |
| Breedte | 6 cm | |
| Lengte | 15,6 cm |
Kenmerken
| Materiaal | messing (metaal) |
| Techniek | gewalst, gezaagd, gegraveerd |
| Kleur | geel |
| Gebruikssporen | slijtage |
Productie
| Continent | Europa |
| Regio internationaal | West-Europa |
| Land | Nederland |
| Regio nationaal | Noord-Holland (?) |
Aanwinst
| Jaar | 2011 |
| Provenance | Groningen, Niemeyer Tabaksmuseum, 12 januari 1964-2011, nr 302 |
| Middelstum, collectie G.A. Brongers, -1963 |
Commentaar
| Brongers veronderstelt als productieplaats Amsterdam. Catalogus Kleykamp meldt onder nummer 43 een vergelijkbare opengewerkte doos maar met het wapen van Amsterdam op de deksel en dezelfde moraliserende voorstelling op de bodem. Als graveervoorbeeld voor dit wapen van Batavia diende het merkvignet van de Gouda pijpenmaker Abraham van den Berg (APM 10.259) door Van Oye gegraveerd. Het is een prachtig voorbeeld van het nagraveren van plaatjes op tabaksdozen waarbij voorbij gegaan wordt aan de heraldische werkelijkheid. |
Literatuur
| Don Duco, De Hollandse tabaksdoos. Amsterdam, 2012. cat. 23. Dit exemplaar. |
Expositie
| Amsterdam, Niemeyer Nederlands Tabacologisch Museum, vitrine 4, 1964-1974. |
| Groningen, Niemeyer Tabaksmuseum, 1978-2010, verdieping. |
| Amsterdam, Pijpenkabinet, tentoonstelling "Curieuze tabaksdozen uit twee eeuwen, bijzondere dozen uit de Niemeyer collectie", 15 september - 31 oktober 2011. |
| 's-Hertogenbosch, Noordbrabants Museum, tentoonstelling "Uit verre landen, koffie, thee en andere koloniale waren", 5 juni 2015 - 13 september 2015. |
If you have any comments, suggestions or additions, click here to send us an email